Beste lezer
Kroatisch auteur Ugrešić schreef een vlijmscherpe essay over een type cultuur die vrij dominant is en die ze in onze contreien ontwaart. Het herinnert haar aan - wat ze noemt - de homo sovieticus, homo duplex, die - volgens haar - dominant aanwezig was in de communistische tijd. Volgens haar is deze zijnsvorm gekenmerkt door huichelarij en een fundamentele achterdocht. Men was geneigd elk conflict uit de weg te gaan en – niet als gevolg van een psychische stoornis, maar als levensstijl – had een paranoïde manier van denken. Het was niet alleen veilig om conflicten te vermijden, het getuigde ook van een fundamenteel wantrouwen in de medemens. Deze gedragscode maakt als gevolg menig diepmenselijk gesprek zinloos, omdat niemand nog de waarheid spreekt, als een soort lijfbehoud.
Ugrešić bespeurt deze zijnsvorm rondom ons en vraagt zich af: “Wat is de oorsprong van deze door niets gerechtvaardigde huichelarij, die niet alleen een gedragscode is, maar ook de drijvende en vormende kracht achter onze cultuur, die we gerust een cultuur van consensus mogen noemen? Is het misschien angst? Loop je echt het risico opgepakt te worden als je zegt dat je op de boeken van Elena Ferrante niet zo dol bent zoals de meeste anderen zijn?” Zij hekelt duidelijk het feit dat het ongepast is om in de media bejubelde kunst en literatuur toch te durven misprijzen. (Dubravka Ugrešić, ‘Essay- Cultuur van consensus - Op een bankje met Ninotchka’ in De Groene Amsterdammer-14 september 2017)
Reactie toevoegen