Eigenbelang en res publica (2)
Beste lezer,
De Engelse filosoof Thomas Hobbes (17e eeuw) verbeeldde het idee van politiek als collectieve belangenbehartiging in de figuur van Leviathan: het lichaam van de soeverein – Leviathan – is opgebouwd uit vele lichamen van zijn onderdanen. Hobbes probeert in dat beeld de eenheid van het volk en de diversiteit van verschillende burgers bij elkaar te brengen. De Franse filosoof Bruno Latour stelt dat er meer dan alleen mensen staan afgebeeld op de oorspronkelijke boekillustratie van Leviathan. De prent staat bol van dingen: kleding, een zwaard, enorme kastelen, schepen, steden. Latour vindt het daarom vreemd dat we menen dat politiek alleen uit mensen bestaat, en niet evenzeer uit dingen. Voor hem gaat politiek altijd over dingen. Oorspronkelijk ging politiek over een groep mensen die zich verzamelde rond een zaak die hun aangaat, en zulke verzamelingen of vergaderingen heetten vroeger een ‘ding’. Die betekenis zit besloten in het Latijnse res publica – publieke zaak, want het Latijns woord res betekent ‘ding’. Een politiek model, waarin mensen zich verzamelen op grond van gedeelde waarden, ideeën of belangen, doet geen recht aan de complexiteit van politieke representatie, aan de vele manieren waarop kwesties en zaken in het publieke domein aan het licht worden gebracht. Bovendien worden in dit model letterlijk de ‘dingen’ vergeten. (Dingpolitiek van Bruno Latour, Filosofie Magazine, juni 2014)
