Onbedwingbare ambitie – 2 –
Beste lezer,
Tolstoj schrijft in een van zijn boeken over een man die zoveel land mocht bezitten als hij kon bereiken wanneer hij van zonsopgang tot zonsondergang liep. Alles wat binnen de afstand lag die hij aflegde, was voor hem. Wat denk je dat er met die man gebeurde? Die kwam nooit meer terug. De tragiek van ambitie is dat ze de natuurlijke neiging heeft om grenzeloos te worden. Maar de mens is in staat ambities op hun kwaliteit te beoordelen en die grenzeloosheid in te perken. Gezonde ambitie is een doorleefde wil, voortkomend uit wat je echt wilt en waar je als persoon voor staat. Onze cultuur is echter vergeven van de blinde willers die succes definiëren als zichtbaarheid. Het is ook belangrijk om een stap terug te doen, even niet te willen, en langzaam te laten opkomen wat je echt wilt. Ambitie dreigt door te slaan in een moeten willen; dat geldt voor iedereen. De aristotelische deugden zoals geduld, moed en matigheid moeten worden ingezet voor de wil om niet onbeperkt te willen. Iedereen heeft een basisdrift, die we tegenwoordig ambitie noemen. Maar die hedendaagse ambitie is niets meer dan een verkapte verschijningsvorm van onze angst om vergeten te worden. (‘Ambitieus maar dan anders’ in Filosofie Magazine, januari 2015)