Onze cultuur bepaalt wat wij weten

Beste lezer
‘Westerse mensen geloven maar al te graag dat ze onafhankelijke individuen zijn met eigen kennis en overtuigingen. We denken dat wij zelf hebben geconcludeerd welke informatie klopt, zelf bedacht hebben aan welke waarden we belang hechten en zelf beslissen welke kleren we willen dragen. Maar onderzoek doet juist vermoeden dat wij in zeer hoge mate onze cultuur zijn. Onze cultuur beïnvloedt sterk hoe we de wereld zien en bepaalt daarmee niet alleen wat we willen, maar ook wat we weten. Psychologische studies waarin ervaringen van westerse mensen worden vergeleken met die van mensen uit Oost-Azië laten dat duidelijk zien. In het Westen draait alles om het individu. In landen als China en Japan verkondigde de filosoof Confucius juist ideeën waarin het draait om verbondenheid. Deze culturele basis, die al zo’n 2500 jaar geleden werd gelegd, zie je nog steeds terug als je beide groepen een tijdje naar een aquarium met vissen laat kijken.  Als daarin een school vissen zwemt met eentje duidelijk voorop, omschrijven de meeste mensen in het Westen die vervolgens als de stoere leider. Ook blijkt achteraf dat ze voornamelijk naar die ene vis hebben gekeken. In Oost-Azië omschrijven mensen dezelfde vis daartegen als de vis die zo zielig alleen zwom. Hun blik is niet enkel op deze vis gericht, maar ook op de andere vissen en het aquarium zelf. Beide groepen interpreteren dezelfde situatie volkomen anders: de ene vanuit het individu, de andere vanuit de context. Bovendien zien de groepen ook werkelijk andere dingen, omdat hun ogen zich anders over de situatie bewegen. Zo ervaren mensen de wereld in overeenstemming met hun culturele traditie: onze cultuur bepaalt wat wij weten’. (Alexandra van Ditmars, “Onze cultuur bepaalt wat wij weten” in Filosofie Magazine januari 2019)